Halgaver, Bosvena

Pes brow bian moy a vedh ken vo re, pes dregyn, pes arvedh ken vo destrôwys an pow ha glanhes pub ol a gan gonisegeth ha gan presens ? Wainhomes a venja derevel 540 chei òbma war Halgaver (Halgavor). O ni engrys lowr ? On gellys re wanfethek lebmyn rag serry hag erya bedn crefny an dhisplegoryon ? Nag on ! Ma whath pobel a vedn sevel crev war aga fydn :

https://www.facebook.com/groups/savehalgavormoor/

Fôtô dhort : 

https://cornishstuff.com/2020/12/23/plans-for-540-homes-on-halgavor-moor-submitted/ 

Ow dama wydn vy, redyes gen Tom Vincent

Ottòbma Tom Vincent ow clappya dro dh'y dhama wydn.

https://www.tonoloop.com/dama-wydn

Cresy, crysy, crejy, cryjy

E'n Kescussülyans Skians an vledhen-ma, Ken George a bresentyas y examnyans ha'y dhismigyans ow tòchya dew verb a vedh ûsyes genen pub dedh. A'n peth a lavaras ew pur dhe les rag compòster hag ûnita an tavas-ma. An dhew verb-na ew cresy, crysy, crejy, cryjy 'to believe' ha pesy, pysy, pejy, pyjy 'to beg or pray'. Ev a whithras kebmys a samplys eus et agan lien may teffa ha gweles oll an parthow eus dhe vos kevys whath ha comendya an formys a'n henwyn verbow eus dhodhans an nòmber anodhans ew an moyha dien. Na vadama cows a'n manilyon òbma bès ma dew boynt brâs dhe vos nôtys. An kensa anodhans, thew fatel ellen gavas an pajar form an dhew verb dres story an tavas a-hes. Nag eus, pur wir, deffrans veth tredh an tavas an môyha diwedhes ha'n peth ew gelwys Kernôwek Cres. Rag hedna, medh Ken, nynj ew für merkya an deffrans formys avel L pò M e'n gerlever FSS, car dr'ew an câss lebmyn. Wor an diwedh, e veu ervirys der via gwell kemeres pesy ha cresy avel an defowt en Kernôwek hedhyw dre rêson anjei dhe vos an formys eus dhodhons an brâssa nòmber a barthow personek a veu scrifys en pecar maner; thew hedna dhe lavaral gen pes ~ bes ha cres ~ gres. 

Geryow: y dhismigyans 'his findings'; et agan lien 'in our literature'; henwyn verbow 'verb nouns'; defowt 'default'.

Kewgh dhe wosowes /woslowes.

Dhort Carn 50 (Hav, 1985) - treuscrifys en FSS D gen Dan

An artikel ma a veu scrifys gen Rod Lyon ha dyllys e'n lever-termyn Carn e'n vledhen 1985, e'n termyn era an dhiberthva tredh KU, KK ha KB o tisqwedhes. En gwelha pres, thera nei o còrra an dedhyow-na adhelher dhen (dhyn) rag pedery fatel ellen junya an trei gis-na warbarh dhe wil onan. Nanj ew 35 bledhen a wrüg tremena, bès an peth a scrifas Rod ew dhe les whath. Otta va dhewgh e'n FSS D, treuscrifys in lel gen Dan Prohaska. Neil

An Taves Teythiek - An Dhadhel A Bes

Dres an pennseythen 26 - 28 mis Ebrel, an 'Cowethas an Yeth Kernewek' a senjyas, dell ew ûsyes pub bledhen, aga 'Penseythen Gernewek' en Kilworgy, Colom. Meur dhe gas o hei ewedh drefen bos senjys etty kescows kebmyn adro dhe Gernôwek teythiek.

Scòdhoryon an taves teythiek a vednas cavas neppeth an par ma dres an pennseythen dhe rei châns dhe'n bobel na wressa nevra clowes tra veth adro dhe'n peth a wrüg anjei predery bos an taves ewn. Ha drefen bos pur vesy an desten eth o ervirys dhe senjy an kescows en Sowsnek drefen bos meur a dhallethoryon ena. An kescows a via comendyes gen Dick Gendall, den brâs y hanow dres an bledhydnyow adro dhe Gernôwek. Ev a dherivas istory an taves ha lavaras fatel o va cowsys whath wort tû pedn an cansvledhan ew passyes mesk an beskadoryon a Lûlyn hag anjei war an mor. Ev a dhadhlas fatel o an taves na an taves ewn, an taves a dal dhe nei oll en Kernow gwil devnyth anodho, drefen y vos cowsys gen Kernowyon na wrüg dismygy rewlyow dhe wil dhodha semlant teg war baper, bes a gowsas aga thaves teythiek en form teythiek. "Ha." e'medh Dick, “mars o hedna da lowr rag o thasow e'n dedhyow na, ethew da lowr ragan'jei e'n jeth hedhyw. Peth ew an poynt pan eus taves teythiek en mesk a nei, dhe assaya dismygy neppeth nag ew teythiek?"

Nebes a'n stüdhoryon a wovednas, "Prag e coodh dhe nei sewya taves nag ew en bres nei taves ewn, bes taves pedrys gen meur a Sowsnek - en gerva hag ewedh en form ramatek?" Dick a lavaras tel wrüg e godhvos bos meur a dreylyans en Kernôwek teythiek, kens oll der allos a Sowsnek, bes pe taves na wrüg treylya dres an bledhydnyow? Hag o tòchya geryow Sowsnek e'n taves teythiek, thera môy senjys e'n Kernôwek an gwariow myrakel scrifys e'n oos ûsyes dhe selya Kernôwek Ûnyes - an eth ew degemerys gen an 'Kesva an Tavas Kernewek'. Ha fatel adro dhe Sowsnek y honan? 'Na wrüg an taves na treylya meur dres an bledhydnyow ha nag üjy ev o treylya pub dedh?

Pur vovyek a veu an dadhel a sewyas, dell wressa den desevos, bes thera trei foynt meur aga les a wrüg dos adhorto.

(i) An düs re bia an creffa war baper warbydn Kernôwek teythiek na wrüg lâwl ger veth oll der an kescows.

(ii) Thera meur a bobel - pobel a bub gallos en Kernôwek - a lavaras na wrügan'jei godhvos tra veth adro dhe Gernôwek teythiek drefen na wrügan'jei clowes tra veth et y gever adhort aga descadoryon. Da ew genama lâwl bettegens, an bobel ma a lavaras tell venja anjei desky môy adro dhe Gernôwek teythiek drefen y vos, dell lavaras Dick Gendall et y gomendyans, agan taves teythiek.

(iii) Dell ew ûsyes, thera an bagas a bobel a sedhas war an ke. Pobel a venja scòdhya Kernôwek teythiek rag üdn rêson po aral bes a gavas re a own et aga holodnow dh'y wil.

Well, martesen na wrüga nei treylya bres a bub den era ena bes ma üdn dra ew certan, ma lies môy lebmyn a wor adro dh'agan taves ewn hag a wor tel vedna nei alebma rag profya Kernôwek teythiek avel an üdn taves ew ewn en Kernow.

Tewednow

Tikky-Duw ha gowdhan, gowan - gen Neil en SWF L Tr.

Fatel ero whei o leverel 'butterfly' ha 'moth' en Kernôwek ? Thew qwestyon sempel lowr bès/mes nag ew esy cawas gorryp (gorthyp) a vedn plesya dhe geniffer onan. An kensa - henn ew 'butterfly' - ew an scaffa rag ma oll ahanen ow leverel tykky-Duw pa vo onan anodhans. Thew calecha, na whath, pa vo whilys an plurel nòmber (liespleg)  rag ma radn ow leverel tikky-Duwes warlergh Nans (1938) ha radn aral (ha my ow honan) tikkies-Duw warlergh Ken George ha'n ûsadow en Kernôwek Kebmyn. En maters a contravercita avel hedna, thoma tednys dhe grejy dr'ew gwell profya ha provia dewis en gerlevrow an FSS. Na veu kevys an plurel en telher vyth et agan lien Kernôwek.

'Moth' ew üthyk môy tyckly. Ma radn o leverel tikky-Duw nos warlergh ûsadow coth en Kernôwek Ûnyes - ha na venjama gwil nebes a hedna, tabm vyth, rag ma'n Frenkyon o leverel papillon de nuit ha radn an Bretons babilon noz warlergh an keth maner. Nei a alja pur dha pejya gans hedna. Ma geryow erol dhe vos stüdhyes, na whath. Onan anodhans ew gowdhan pò gòdhan (goedhan en KK, gowdhan KS) a ellen redya e'n Kernôwek Coth lebma wrüg an scrifer ûsya letheren specyal en le a'n dh eron 'h ûsya e'n jedh hedhyw. Thew hedna an 'thorn' ‹þ› a vedha ûsyes en Sowsnek e'n oos-na. Lhuyd, pa wrüg dos dhe g/Kernow pemp cans bledhen môy diwedhes, a scrifas gouwan. Nei 'alja convedhes hag ònderstondya hedna dhe vos an keth ger heb dh, warlergh an maner dhe clappya et y dermyn (c.1700) saw, mars ew hedna an cas, thew ònpossybyl godhvos lebmyn mar qwrüg Lhuyd y glowes y hònan gen an bobel pò dismygya form modern a'n peth a redyas en OCV, ha ma ken tra a alja bos an cas; henn ew an w dhe vos cabmredyans an thorn en OCV. Gwell via y drestya martesen rag, war an diwedh, na ellen gwil ken mar medn nei clappya Kernôwek gen geryow luck rag puptra. Saw, ma ken caletter gen gowan, gowdhan: Pandr' üjy 'mênya ? An glos Latyn ew tinea ha'n Sowsnek ew moððe, i.e. moth. An diwettha-ma ew cler bès tinea a ell bos preven pò larva an ehen a vedn debry gan dillas po na veu gòrry pelednow prev a-dro dhodhans. En Breton ewedh, ma goauzan o mênya 'clothes moth grub' saw en Gembrek ma an keth ger (K. Gwiddon, gwyddon, gwyfyn) ow mênya 'weevil'. Henn ew whil tron. Nag ew esy ervira an gwelha peth dhe wil.

Ma whath dew hanow dhe vos complys òbma. An kensa ew pisky a vedha ûsyes en Sowsnek gen an bobel coth rag pub ehen a wodhan vrâs (large moth), ha'n secònd ew maggyowla a vedha ûsyes en Sowsnek whath, pa veuma bian, rag 'goat moths' an Cossidae (fôtô). Thera marth dhebm, lebma pemp bledhen warn ügens pò tabm môy, pa wrüg benyn goth en Arizona compla dhebm fatel era y dhama orth y ûsya whath en bledhednow trei ügens en Pow America. Gero ni dhe wil pecar en Kernow en 2021... ha deun dhe blanja ha hasa kebmys a losow ha flourys ha gwedh (gwydh) eus othom anodhans ma'l spedya an re tekka mesk oll an anprevyon whehtrosek.

Fôtô kemerys dhort :

https://butterfly-conservation.org/moths/goat-moth

Toulys rag an seson - Neil SWF L Tr.

 

Ma lavar coth en Kernôwek, "Gwav en hav terebo Golôwan, hav en gwav terebo Nadelik." My a drest nynj ew hedna gwir puppres rag an gewer o da lowr e'n gwenton an vledhen-ma, my a heval, ha da ew lebmyn ewedh. Gwydn agan bes dhan! Deun dhe lavürrya e'n lowarth, mars eus lowarthow dhen, ha deun dhe weles lowarth pòblik po nag eus.

Pana whel eus dhe wil e'n lowarth en mis Kevardhû ? Nag üsy an losow o tevy. Nag eus othom a dhowr naneyl... bès ma meur dhe wil na whath: cuntel an delkyow (delyow), shapya an prysk ha'n gwedh (gwydh), trehy an peth ew marow ha gòrra oll hedna en bern dhe bedry ha dhe wil teyl losow rag an vledhen a vedn dos. Pana dhaffar a vedh ûsyes dhe dhivarra (to prune) an prysk ha'n gwedh ? Thera vy 'h ûsya oll a' re-ma. Ma gweljow lowarth (pò lowarh) brâs (garden shears); gweljow divarra (pruning secateurs); hesken divarra vrâs (large pruning saw) ha hesken divarra vian (small pruning saw). An diwettha-ma a ell bos gòrrys en pockat ow lavrek ha tednys mes pa vo othom anodhy. Ea, pa nag on stag ort an scrîn, war MS Teams ha Zoom ha whath, deun en mes dhe anella ha gweles pandr'eus dhe wil ma vo tecka whath an bes.

Meur a whel dhe wil

Ma meur a whel dhe wil erna vo parys an scath-ma rag an mor. My a welas hedna scon, an kensa jorna pa wrügam y berna en diwedh mis Est. Thera tabm flour-rag o gyllys poder ha cofer e'n delher (delergh) ow còskys ewedh. An treuspredn* en cres an scath o poder ewedh, ha radn an rêson* dyhow. An gunnel ewedh a dalvia bos daswres. Ria reva ! Meur a whel, sür, bès an peth o lacka whath ow stat an pedn derag. Poder ha terrys o parth an pedn derag ha thera toll en cres an post. Pelha, thera toll lebma veu sqwachys an scath warbydn carrek pò cay pò scath aral. Thera tell en tenwednow a veu gwres, heb mar, e'n kettermyn. Na awownt ! Na wrügam pe meur a vòna ragtho ha lavürya avel carpenter dhebm ew plesour. Ma an termyn ow tremena heb my dhe gontya an ourys. Deun dhe lavürya dhan !

An kensa, my a sqwachas emann pò tedna dhe ves pubtra ow poder, na venjama môy anodho. Nena, my a drohas topp an pedn derag gen hesken hag ûsya tabm predn derow dh'y wil sqwir arta lebma tho garow ha heb roweth. Gen tabm predn aral ha badna glüs epoxy, e veu ownys an toll era en cres an post derag. "Na vedh drog pa vo liwys !" medham dhe'm hònan. An toll ogas dhe'n pedn derag o môy cales. My a scarfas dew bîs nowydh a bredn derow* dhe'n peth o da whath hag ûsya screwys metol dinabm ha kentrow cober dhe ga fastya dhe'n post ha'n qweth* ha'n asowen* derag.

Glüs epoxy a veu ûsyes rag junya an tebmyn ewedh, ma'lja bos creffa whath ha stanch warbydn an mor ha'n glaw. Ha lebmyn, dew vis môy diwedhes, pele eroma gen an whel ? A, soweth, ma termyn clôs an COVID-19 orth ow qwitha dhort gwil môy. Ma gwres genam treusprednyer nowydh, en cres, a-dheler ha derag. An plenkys a veu câlkys* ha liwys gen bitumin, an tû bera a-hes, ha deffrans taklow bian a veu ownys ewedh, bès ma meur whel dhe wil whath ha na ellama mos bys e'n telher creiys Trevier, lebma therom ow qwitha an scath, rag own cawas spal gen an withyjy-cres ! Neil

Geryow : treuspredn 'thot', 'thwart' ; gunnel = scrifans Kernôwekhes a 'gunwhale' ; rêson = ger e'n Sowsnek a Gernow rag 'stringer' pò 'rising' ; pedn derag 'bow' ; topp an pedn derag 'stem head' ; tell 'holes', pl. of toll ; derow 'oak'; glüs 'glue' ; qweth 'breast-hook' ; asowen 'frame' (Naut.) ; metol dinabm 'stainless steel' ; stanch 'waterproof' ; câlkys 'caulked' ; an termyn clôs / an leunstroth 'the lockdown' ; spal 'a fine' ; an withyjy-cres 'the police'.

Morgawr

Morgawr - cowsys gen Tom Vincent

Wresso whei besca clowes an whedhel scruthüs a v/Morgawr ? Ewa gwir pò gow ? Na vadama leverel dhis - saw nynj oma sür na wrügam gweles neptra hûges ünweyth en dadn geyn ow scath ogas dhe'n Garrek Reun (Black Rock, Falmouth, lit. seal rock). Pandr'o hedna ? Ma radn ow leverel Doc Shiels dhe dherevel an euthvil-na dre awen bès ma pobel erol üjy o compla "Morga" pò "Mauga" avel hanow hengovek rag godhvil mor (euthvil / godhvil 'monster'). Dhewgh dhe wodhvos an peth ew gwir ha y radna an peth ew gow ! Ottobma dhewgh vercyon an whedhel cowsys dre vaner deg gen Tom Vincent. Bedhow whei avisys ha darwerys (forewarned). Ma neptra ow qwaya e'n downder. Meur ras dhe Tom.

William Jones - ow hengòk wheg - gen Neil SWF L Trad.

An hengòk vy, sira ow dama wydn a-barha ow thas, a veu genys en Colan ogas dhe Tewynblistra, mab John Jones ha Magaret - genys Margaret Rowe en Pluw Sydhny, nebes a west dhe Helles. Tho gelwys William Jones. Thera meth ha düwon e'n teylû pa wrüg John, y sira, gara (gasa) y wreg ha'y flehes ha ponya kerdh* dhe'n Rand en Soth Afryca, hag wòja hedna, dhe Oregon, gen mergh üdn justis an cres. Ev a dheth tre nebes bledhednow wòja hedna pa veu pardonys gen y wreg - bès e vedha complys an whedhel a-dro, heb mar ! Wòja lavürya en Bal Pol Est, ev a gemeras an bargen tir en Pluw Vaugan

Tho William an yonca a drei vroder. Y vroder cotha, John Rowe Jones a eth tramor dhe America gen y wreg Mary e'n vledhen 1909, dhe lavürya e'n balow cober ha horn brâs en Michigan. Ena y veu genys aga mergh, Gwendoline Mary (Ow dama wydn o henwys Mary Gwendoline), a vedha puppres gwres "Còsin Gwenny" anedhy gen ow modrep ha'w dama wydn. Besca na wrüg John dos tre dhe vewa en Kernow arta bès y vroder Philip a wrüg trigas e'n pow y vownans a-hes.

William, ow hengòk, a gavas whel dhe wül avel gwas margh ha côchwas* en kensa. E veu demedhys dhe Martha Jane Glanville, meteth lety, en Lannhern e'n vledhen 1916, saw nag o pell wòj'hedna pa veu devanys avel soudor warbyn an Turkys en Est Cres. En Syry - ev a gollas radn y dhens dre eva dowr salpedyr e'n deveyth, ken tremena oll Mesopotamia bès en Afganistan. E'n army, e veu charjys dhe whilas mergh/merth en pub le era tremena ha dre reson ev dhe wòdhvos mergh, tho esy lowr dhodho kescomûnya gen marrogyon* a bub ehen. E vedha res dhodho peth hag owr m'alja bargydnya gen piwa benag a era margh dhodho dhe wertha. Thew stranj lebmyn, pedery a'n tiek cosel ha wheg-na en menedhyow pell, lebma bresel whath o pejya. Wòja an bresel/gwerryans William, e'n keth maner avel y vroder Philip, a gemeras bargen tir en Tregurryan, pur ogas dhe'n ayrporth eus ena lebmyn. My a spendyas meur dermyn ena ganso pa thoma pur yonk bès ev a verwas, sür, pa veuma dro dhe whegh pò seyth bloodh. E'n tû aral, Martha Jane, y wreg hag ow hen-henvabm, o whath bew pa veuma dro dhe whehtek pò seytek bloodh ha gensy e vedha clowys whedhlow marthys a'n bestes war an bargen tir, hy breder harth en America, ha'n üdn termyn a wrüg hei mos dhe Loundres en 1926 pa veu, dre happ, keniver tra stoppyes gen an astel lavür brâs pò The General Strike. Da via genam clowes oll hedna ünweyth (eneth) arta ha recordya hy lev !

Notednow: kerdh / en kerdh Silent dh in KB; The w- of wòja (wosa) is not usually heard in KB and need not be written. Wòja hedna is often òj'hedna.

Geryow: hengòk great grandfather, forebear; a-barha ow thas on my father's side; justis an cres justice of the peace; salpedyr saltpeter, salpetre; gwas margh ha côchwas a groom and coachman; Lannhern Lanhern, S. Mawgan churchtown; marrogyon horsemen; hen-henvabm great grandmother; astel lavür strike

Fôtô: Tregurryan en termyn eus passyes. An splatt ledan ha gleb ew gelwys An Frosen (The Frozan) gena nei, a hevalsa bos an keth ger eus en 'Fraddon'.

Kerenja a'n tavas en termyn an curünvirus

Dhe whei oll, lôwena. Òtta nei presonys et agan treven ünweyth (eneth) arta, en Kernow pecar hag e'n powyow a-dro. Presonys ? Ny veun pur wir towlys e'n bahow en dadn naw alwhedh - pecar tell vedh lavarys en Kernôwek - na whath ! Ma lies tra a ellen gwil en mes a'n chei, betegens, saw oll an peth a venjen gwil e'n mes rag an tavas-ma, avel Cussül an Tavas Kernôwek ha gen agan kesgernowegoryon, a veu dellejys pò gòrrys a-drenewen rag an present termyn dhe'n liha. Ma taklow a ella nei gwil en maner dhishaval, na whath. Rag hedna, thera nei ow cül gan môyha dhe wil gan classys ha gan cuntellow a-dhia bell dre Zoom ha Skype ha MS Teams ha kebmys a leuryow desky ha clappya a eus ew da rag gan pòrposys. Thera nei ow recordya whedhlow ha pôstya messajys a ell bos redyes gen a' re-ma üjy ow tesky. Tabm ha tabm anjei a vedn disqwedhes òbma ha war blogg Jan Lobb ha war volen Facebook Dan Prohaska. Ma'n diwettha-ma whath ow junya taklow nowydh dh'y wiasva "Desky Kernôwek Bew" ewedh. Ea, sür, ma lies tra vas a vedn dos mes an present cas, heb mar ! Gerowgh nei dhe bejya gen deskans ha bownans pub-dedh a'n tavas Kernôwek gen colon, gen lôwander ha gen kebmys a vaynys eus.

Geryow ha lavarow: towlys e'n bahow thrown in the cells; en dadn naw alwhedh lit. under nine keys - C expression; dishaval dissimilar; kesgernowegoryon fellow C speakers; a-dhia bell from afar; leuryow desky ha clappya platforms for learning and talking; kebmys a vaynys eus as many means/media as there are.

Ma Lisa ow perna hy boos war linen en termyn an COVID-19.

Thera Lisa ' sedha ort bord a'n gegin gen bolla' de tredh hy diwla pa glowas, knack, knack, knack ort daras delher an chei, ha lev isel ow lavaral, "Òtta vy !". Rag own, na venja egery an daras heb gòdhvos piw era a-delher dhodho. Medh hei, "Piw a glow' vy ?"

Lev : "Thew Tim, gwas an worvarhas. Ma genam gas pernajow."

Nena, Lisa a brederas fatel wrüg comondya oll hy boos ha peth chei war wiasva an worvarhas en Bosvena - pa veu devedhys en hy bres a via gwell trigas pell a'n bobel erol e'n termyn-ma, ha'n hager COVID-19 whath ow mos a-dro e'n pow.

"Dewgh chei", medh hei, ha kettoth ha'n ger e wrüg dos an den yonk a-bera e'n gegin gen trei sagh senjys bedn y vrodn ha mask a-dro dh'y vin.

Tim : Pele vadama gòrra an seher ?

Lisa : War an leur , warbydn an còpart mars ew da genowgh. My a vedn orna puptra môy diwedhes e'n jedh.

Tim : Da lowr. Kemerowgh with na wrewgh whei nakevy an boos yeyn . Ma puscas ha pes down-rewys dhe vos gòrrys e'n stiver lebmyn, ha manin ha keus ha kig yar rag an yeyner.

Lisa : Gwir ew ! Meurasta whei !

Geryow : sedha sitting (informal var. of SWF M owth esedha); bolla' de a cup of tea; an daras delher the back door (SWF M delergh); piw a glow' vy ? who do I hear? - As in Jôwen Chei a Horr, the -am, -av ending of the verb is dropped; rag own, na venja hei egery- for fear, she did not want to open...; pernajow purchases, shopping; nakevy or ankevy forget; stiver or rewer freezer; down-rewys deep-frozen; yeyner fridge; manin butter; keus cheese.

An CHEI gen Richat Gendall

This text from p. 7 of Tavaz a Ragadazow by Richard Gendall (2000) has been put into the SWF L Trad..

Pele ma an chei-ma ?

Obma chei an còthman vy. Thew e creiys Jôwan. Merowgh ! Ma dew chymbla, pemp beister ha üdn daras. Hebma ew an daras rag. Ma portal (porch) derag an daras-ma. Gerowgh nei dhe knackya. Knack, knack ! Eth üjes (RG ez igges) egery an daras.

"Ha, Jôwan !"

"Ha, sos ! Fatel ero whei ow kil/cül ? Dewgh chei !"

Thera nei ow mos chei. Kensa, ma besfry, ha nena an els (living room).

"Gwrewgh sedha dor, sos, me a pejy. Gwrewgh omjersya gas honan."

Et an els ma bord hir ha ledan en cres an rowm gen whegh cadar: üdn cadar vrâs ort tâl an bord rag an gourty hag aral ort golas an bord rag an wrethty. Ort an dhew drenewen ma ken caderyow rag an flehes, poken rag an ostyjy (guests).

Bedn an vos, ma dresser gen daffer ha clock, ha dal ma an oles. Ma tan tòbm et an oles (hearth, fireplace), rag yeyn ew hedhyw.

"Ria ! Tan da ew hedna !"

A-gleth dhe'n oles ma cader vrehek hag a-dhyhow ma aral. Pur gles ens. Et üdn cornat an rowm ma bord bian leb ma an t.v. ha en aral ma telher rag an cünys (firewood).

Dûk Kernow

Ena thera parkow ha bûhes ha gwedh.

Pa wrüga vy clowes gan Dûk, Charles, dhe vos clav gen an curünvirus, na wrügama, pur wir, ola dager tydn, na whath sqwardya ow dilhas gen düwon. Sür, na venjama ev dhe verwel bès pâsa nebes ha bos grevyes gen an febyr, oll hedna a valja dhebm gwirvreus ha justis rag ev neb a dhefolyas an pow a-dro dhe d/Tewynblistra ha Trurû ha whath. Cales ew crejy y bosa an keth den a gowsas a-dro dhe "hager bodredhes war fâs cowethes veurgerys ha fin" (a montrous carbuncle on the face of a much loved and elegant friend) rag lebmyn thewa onan an lacka displegyoryon eus e'n pow, martesen an gwetha oll. Thew ev, Charles Dûk Kernow, a dherevas cansow a dreven nowydh war drenewen an Ganel. Òttòbma ow howethes veurgerys vy, defashys gans ev ! Ea, òbma an telher lebma wrüga vy gwary lies gweyth termyn my veu maw, ha'n leur dhodho cay bian lebma wrüg ow theylû derevel gorholyon e'n nawnjegves cansbledhen. Pa wrüg dallath y hager oberow ena, e testrias an crellow era e'n dor a-dro dhe Tregunnel e'n kettermyn. Thew Charles ewedh, a dherevas cansow a dreven ogas dhe S. Còlom Vian ha derevyansow füg-Joriek brâs en Trurû, na dalvia besca bos grontyes cübmyas dhodhans en Kernow . Thew ev, gen an worvarhas Waitrose, a dhestrias an ternans lebma vedha gwelys bûhes ha'n gover Trevella üjy ow resek tro ha Pencalenyk ha Dowr Tresülyan. Ea, ma meur a Gernowyon ha ga howetha ow sòffra moy avel pâs bian der y dhorn. Rag hedna, pâs Charles, ha kebmer dha vedhakneth ha pa vedh diwedh dhe'th cleves, mara pedhes repentys, gwra mendya dha vorrow. Rag an termyn, nag os ta parys dhe vos metêrn.

Geryow : dager tears ; düwon sorrow ; pâsa to cough ; gwanegredh weakness ; febyr fever ; destria to destroy ; defashys ~ defassys defaced ; derevyans building ; füg-Joriek fake Georgian ; ternans valley-land ; gorvarhas supermarket ; bûhes cows ; vorrow = fordhow ways .

Colloquial doesn't mean corrupt - gen Rod Lyon

Nag eus dout dr'ew Rod Lyon onan an gwelha clappyers a'n tavas-ma. Rod, pa gows Kernôwek, a wor dhe leverel keniver tra heb hockya, heb err na umm, heb whilas y eryow. Moy avel hedna, ema y eryow ow resek avel gover bewek, heb gara (gasa) daharas vyth dhe biwa benag a eus whath a venja leverel an tavas dhe vos marow.

Rag hedna, pa lavar neptra ow tòchya an tavas y honan, thew gwell gosowes a'n kensa ger dhe'n diwettha. Sür ew e vedh deskys poynt a skians.

Lebma nebes dedhyow, y lever nowydh Colloquial doesn't mean corrupt a godhas en box-letherow an chei. Thew lever bian - 116 folen leun a skians - argrafys ha kelmys der vaner deg, dhodho pedn ha scodhow Dolly Pentreth war an forrel dherag.

Etho, pandr'üjy Rod ow whilas dhe wil gen an lever-ma - coynt y hanow, heb mar ?

En kensa, ma va ow tedna samplys a'n textow diwedhes ma'l bos disquedhes dh'y redyors deffrans poyntys a alja gweres dhodhons clappya der vaner own ha frosüs e'n termyn a vedn dos. Ma Rod ow corriby endelha dhe oll a' re-ma a venja gwil nebes a'n tavas wòja an vledhen 1550. Thew spladn dr'eus bès üdn tavas Kernôwek, wor an diwedh. Whath pelha, ma Rod ow tisqwedhes deffrans fowtow ha cabmow eus e'n Kernôwek a era nei ow clowes ha gweles e'n jedh hedhyw. Ort hedna, na venjama leverel moy ; gwell via whei dhe redya an lever agas honan, heb my dh'y wil et agas le ! Ma lies tra dhe vos deskys ena. An lever-ma, bian bès crev, ew dhe vos comendys dhe geniver onan a venja gwelha y Gernôwek cowsys. Menja Kernôwegoryon bès gosowes !

R. Lyon. 2019. Colloquial doesn't mean corrupt. Observations on contemporary Revived Cornish. Dundee: Evertype (ISBN 978-1-78201-246-7) a ell bos kevys war-linen pò pernys dhort Waterstones, Trurû pò Agan Tavas. Kewgh dh'y redya !

Neil

An institûcyons eus dresta nei 1. Ertach Sowsnek en Tintagell (SWF L tg) Neil

An pons re bell.

Whath üdn telher e'n pow na ellama moy mos di, sür, rag own my dhe ola, pò gwetha whath, towla ow honan gen düwon dhort an als lebma wrüg Arthor Gernow gwary pa veu yonk (mars ew an whedhlow dhe vos crejys). Òbma whath, üdn telher a veu difashys gen a' re eus dresta nei en maters a ertach. Òbma whath üdn le sans defolys ha hagrys gen a' re hanter-deskys ha gothüs, ny venjans nevra agan clowes ; acontyjy ha beggyers a vòna poblek, kens es cothscriforyon wir ha gwithyjy lel a gan teleryow precyous a dermyn coth. Ottòbma telher benygys, penardh ha pednplas an g/Kernôwyon en osow coth, cadarnle a ga gallos e'n Oos Owriek, pa thera kenwerth gen Rom ha Gres hag Afryca, dinas ûhel pensyvigyon kens. Òbma, eth hevel, thera marchants dhort Alexandria ha Cargòstentyn (Constantinople) ha Tinbouctou. Ha lebmyn, pandra vedh gwelys enos gen an omweloryon eus ha'n vajoryon hardh dhort powyow pell, gan cosins scattrys ha gan cowetha ker ? Ea, "Ertach Sowsnek" - ga logo gwydn ha rüdh, en hons war an sinys, ha ga baner arwodhel, gwydn ha rüdh,  en hons reb an castel. Ha pand'ew hedna, whath, wòja an delwow kitch ha'n estyl-kedhlow-na ?  Dar ! Shoppa leun a trad, ha levrow dro dhe Henry VIII, mêtern gosek, melegys rag y wregeth ha'n Kernowyon keffres. Scavel an gow ! Brabm an gath ! Pandra vedh dhen gweles whath ? An pons nowydh, an pons nowydh spladn - pajar milvil pens scòllyes - towlys a'n cliger avel travyth - mòna a dalvia bos spendys rag gwitha an teleryow eus dhort drog. Ea, pa veu derevys (drehevys), e veu shyndys sperys an telher cüv-na en downder, helhys gan hendresow/hünrosow ha gan awen ha tagys anethow ha mystery e'n tagell ydn an enys, pur wir.

Vanessa Beeman

Kewgh dhe wosowes ort Elizabeth Carne ha Matthew Clarke òbma :
https://anradyo.com/2020/01/10/rang466/

Vanessa en 2007

Eus clowys genowgh an yeyn nowodhow, Vanessa Beeman dhe vos marow ? My a glowas hedna war Radyo an Gernôwegva hedhyw gen meur dhüwon. Vanessa o bardhes veur Gorsedh Kernow tredh 2006 ha 2009. Avel hy sira, Kasper Hocking, thera hei ow clappya Kernôwek. Vanessa a veu genys en Kenya ken mos dhe d/Tansany gen hy theylû Kernôwek. Ena, thera hei trigas termyn hei veu flogh, ha rag hedna nynj ew marth hei dhe obery en Nigeria en Adran an Antiqwitys ha'n Universita Ahmadu Bello en noor an pow. Devedhys arta dhe bow hy theylû en 1986, hei a dhallathas gwil meur whel rag Kernow ha'n tavas Kernôwek. Thera hei ow trigas en telher gelwys Polwhevral ogas dhe Langòstentyn, lebma era hei orna presyow kescows en Kernôwek gen an dhescadores Hilary Shaw ha kemeres radn en recordyansow. Pa wrüg Maga dasweles an FSS (SWF), Vanessa a veu poyntyes dhe ledya an para era ort y wül. Hei a'n gwrüg etta (yn ta), der vaner compes, ken mos re glav dhe bejya gen an whel. Tho hei puppres cosel, wheg ha clor en pub maner a negysyow, ha rag hedna, martesen, ma radn dhe vos kevys na woya hei dhe vos pur dheskys, gwenhes ha codnyk. Lebmyn dr'ew hei tremenys, thew col brâs sür dhe gan pow. Gerowgh nei dhe bedery a hy theylû. Neil