Fatel ero whei o leverel 'butterfly' ha 'moth' en Kernôwek ? Thew qwestyon sempel lowr bès/mes nag ew esy cawas gorryp (gorthyp) a vedn plesya dhe geniffer onan. An kensa - henn ew 'butterfly' - ew an scaffa rag ma oll ahanen ow leverel tykky-Duw pa vo onan anodhans. Thew calecha, na whath, pa vo whilys an plurel nòmber (liespleg) rag ma radn ow leverel tikky-Duwes warlergh Nans (1938) ha radn aral (ha my ow honan) tikkies-Duw warlergh Ken George ha'n ûsadow en Kernôwek Kebmyn. En maters a contravercita avel hedna, thoma tednys dhe grejy dr'ew gwell profya ha provia dewis en gerlevrow an FSS. Na veu kevys an plurel en telher vyth et agan lien Kernôwek.
'Moth' ew üthyk môy tyckly. Ma radn o leverel tikky-Duw nos warlergh ûsadow coth en Kernôwek Ûnyes - ha na venjama gwil nebes a hedna, tabm vyth, rag ma'n Frenkyon o leverel papillon de nuit ha radn an Bretons babilon noz warlergh an keth maner. Nei a alja pur dha pejya gans hedna. Ma geryow erol dhe vos stüdhyes, na whath. Onan anodhans ew gowdhan pò gòdhan (goedhan en KK, gowdhan KS) a ellen redya e'n Kernôwek Coth lebma wrüg an scrifer ûsya letheren specyal en le a'n dh eron 'h ûsya e'n jedh hedhyw. Thew hedna an 'thorn' ‹þ› a vedha ûsyes en Sowsnek e'n oos-na. Lhuyd, pa wrüg dos dhe g/Kernow pemp cans bledhen môy diwedhes, a scrifas gouwan. Nei 'alja convedhes hag ònderstondya hedna dhe vos an keth ger heb dh, warlergh an maner dhe clappya et y dermyn (c.1700) saw, mars ew hedna an cas, thew ònpossybyl godhvos lebmyn mar qwrüg Lhuyd y glowes y hònan gen an bobel pò dismygya form modern a'n peth a redyas en OCV, ha ma ken tra a alja bos an cas; henn ew an w dhe vos cabmredyans an thorn en OCV. Gwell via y drestya martesen rag, war an diwedh, na ellen gwil ken mar medn nei clappya Kernôwek gen geryow luck rag puptra. Saw, ma ken caletter gen gowan, gowdhan: Pandr' üjy 'mênya ? An glos Latyn ew tinea ha'n Sowsnek ew moððe, i.e. moth. An diwettha-ma ew cler bès tinea a ell bos preven pò larva an ehen a vedn debry gan dillas po na veu gòrry pelednow prev a-dro dhodhans. En Breton ewedh, ma goauzan o mênya 'clothes moth grub' saw en Gembrek ma an keth ger (K. Gwiddon, gwyddon, gwyfyn) ow mênya 'weevil'. Henn ew whil tron. Nag ew esy ervira an gwelha peth dhe wil.
Ma whath dew hanow dhe vos complys òbma. An kensa ew pisky a vedha ûsyes en Sowsnek gen an bobel coth rag pub ehen a wodhan vrâs (large moth), ha'n secònd ew maggyowla a vedha ûsyes en Sowsnek whath, pa veuma bian, rag 'goat moths' an Cossidae (fôtô). Thera marth dhebm, lebma pemp bledhen warn ügens pò tabm môy, pa wrüg benyn goth en Arizona compla dhebm fatel era y dhama orth y ûsya whath en bledhednow trei ügens en Pow America. Gero ni dhe wil pecar en Kernow en 2021... ha deun dhe blanja ha hasa kebmys a losow ha flourys ha gwedh (gwydh) eus othom anodhans ma'l spedya an re tekka mesk oll an anprevyon whehtrosek.
Fôtô kemerys dhort :
No comments:
Post a Comment