Covyon Richat Gendall 7

Another extract from Richard Gendall's wartime memories.

HMS Offa

Moy avel eneth (1) an todnow o mar vrâs ha crev (2) e veu sqwachys a-les plenkys an scath-helhy (3), ha scath üskis an mester, o creiys genen 'an scüdell skîta', a veu hanter destriys üdn nos. An mater a gòsca a dhros ganjo specyal caletter rag vy, rag na aljama tabm veth còsca en hammock (4), ha my a ûsyas spredya peth vy a-les war tabel rag an rowm, era poran en part a-rag an lester, ha gorwedha warnodho endelha. An wher thera dhort toth men Offa dreth, pò a-dres, an todnow ; e wre (5) metya a're-ma gen mar veur nerth dre venja (6) va nevra sevel emann 'dhesempyas, üdn pò dew sprang (7) warbarh, ha'n diwedh rag vy a veu dr'oma pub eur gwaskys war dhor bedn an bord; bès nena gen pecar toth, an pedn a-rag a wre ancledhy (8) y honan en coffan (9), en gara vy cregys rag teken e'n ayr, bès dhe vos gerys dhe godha straft wòjeva, whath arta bos metyes gen draffans aral pa wre an lester sevel 'mann war nessa todn, dhort leb an tabel ha my a wre dos an eyl bedn y gila gen lowr nerth ! Dreth gwridnyas (10) minow an bord a'm dewla, my alja lehe nebes an effect.

Pelha ages hedna, thera mater a chaynys an angorow. Thera 're-ma strechys a-dres an flour poran a-ûgh ow fedn, bès dhort an tydnder anodhans, thera ajy tredh anjei ha'n flour horn ; so, jei wrüg perhy effect o haval dhe hedna tredh an tabel ha vy : an eyl a wre sqwachya bedn y gila gen keniver todn ; pur efan, hebma a dhrei son euthyk keniver tòrn; hagensol, rowm an chaynys o settys moy pò le en dadn vy, ha'n pil chayn a wre fara pecar'a remenat an chayn e'n flour... ha pecar'a vy ! Emann, war dhor, sqwatt ! Emann, war dhor, sqwatt ! Heb hedhy.

1. eneth = unnweyth 'once' ; 2. Richat a scrifas "creav us ve sqatches" ; 3. the whaler ; 4. RG a scrifas "hammock" bès "gwily crog" ew gwell gen radn ; 5. SWF M y whre; 6. SWF M vynsa ; 7. Ma 'sprang' ow menya 'fathom' en Sowsnek a vedha cowsys en Kernow kens. Ma radn ow leverel 'gorhes' rag hedna ; 8. RG a scrifa 'ancledhy'. Thew gwell avel an peth eus e'n SWF Glos. 'ynkleudhyas'; 9. Dre coffan, ma va heb dout ow menya "trough". An verb gara = SWF M gasa 'to leave' ; 10. gwidnya(s) to grip, seize.

Leverel "level" en Kernôwek

Fatel vedh leverys "level" en Kernôwek ? Ma radn a gan Kes-Kernôwegoryon ow leverel "nivel" saw nag ew dhe vos comendys, tabm vyth. Na venjama gwil ges anodhans, bès na ellama sevel ort compla nynj ew ger Kernôwek hengovek ha scant nag ew vas e'n tavas hedhyw, rag e veu kemerys a-bera en Kernôwek Kebmyn dhort an Frenkak Cres e'n bledhedhnyow pajar ügens.

Thew nivel an keth form eus en Spaynek ha Portoges ha Romanek e'n jedh hedhyw - saw an form ew cotha whath en Frenkak ew livel a ros dhen an form level en Sowsnek. Thewa devedhys an Latyn libella ha libra a eller comparya gen livello en Italek, rag sampel. Moy avel hedna, ethew pur ogas dhe lefel en Gembrek ha live en Breton. Sür, ma radn a venja, heb mar, bos pelha a'n Sowsnek dre whans bos deffrans bès, wor an diwedh, na dal tra vyth bos deffrans heb othom. 

An ger level a vedha ûsyes en Kernow e'n balow cober ha sten, pell an eur-ma, henedh war henedh gen tüs an garrek gales. Sür, na veu kevys e'n scrifa a'n tavas-ma, bès dhe'n liha e vedha ûsyes e'n pow gen tüs bal pa vedha cowsys Kernôwek. Rag hedna, eth ellen sòpposya e vedha ûsyes martesen e'n tavas-ma. Dre rêson gan cosins en Kembra ha Breten Vian dhe ûsya formys üjy ow tallath gen l-, my a venja comendya level ha pejy ort agan cowetha dhe ara nivel dhe godha ... ha na wrewgh nakevy dr'eus geryow erol a ell bos ûsyes terweythyow, warlergh an circòmstonsys, avel pryck (!) (standard, level attained etc.) ha degre ha gradh.

Chânjya chei - parth 8 - Richat Gendall SWF L Trad.

Another extract from Richard Gendall's An Curnoack Hethou (1993), transcribed in SWF L Trad. by Dan Prohaska. More extracts will follow.

(8) Pob a’y Dû

De Sadorn gordhûher an telefôn a wrüg ryngel.

“My a’n gawas!” medh an sîra.

“Piw eus ena?”

“Ero whei ena, Matthow? Thera vy obma ... Androw ...”

“Ha, sos! Fatel ero whei o kil, dhan?”

“Mirowgh, boya, vedno whei ha gas tüs mos peskecha ‘barth dhe vy de Lün?”

“My a venja mos, leowta, bes my a vedh cuntel an jedh na. Gortowgh üdn spes dre wrama govyn dhorth an r’erel ...”

“Ero whei ena whath? Da ... ma whans dhe Beder a vos bes Tamsin a vedn kens mos dhe wary gen mergh an kentrevek, ha Chestin a venja bes hei a dal mos dhe weles an medhek dens.”

“Oll en compòster, sos ... Della, mar qwrüssa onan gorra Peder dhe’n cay bydn üdnek eur ... Besy na wrüssa dos diwedhes les nei a goll an mortîd.”

Matthow a venja mos ewedh euthyk tra, bes res o purres dhodho mos dh’y guntel, menja e po na venja.

“Na whath, Peder,” medh e dh’y vab, “thewa da dr’wrüsso whei mos ‘barth dh’agas kenderow. Senjowgh et ta!”

Della, de Lün Peder j’eth dhe’n mor, an sîra j’eth dh’y guntel, an dhama j’eth dhe jei an medhek dens, pa wrüg Tamsin mos dhe wary gen Jedna, mergh an tiek ort pedn an vownder ... Pob a’y dû.

Medh an dhama ken’ mos:

“Tamsin, gwisk adro dhis gas pows gwel po neppeth für ... ... Ha kemerowgh with na wrewgh whei mos e’n teyl! Perth co’ dr’ew hebma an pow ha na an drev! Ha Peder, gorr gas côta adro’as keyn; yeyn vedh war a mor.”

Della, Peder a spendyas jòrna war an mor, ha gordhûher ev a dheuth tre o tegy dewdhek briel (fôtô); Mêstres An Gov a gawas lenwys foug en üdn dans; Mêster An Gov o nebes crowsek bydn diwedh an jòrna drefen nag o da ganjo cuntyllyow, hag ev a venja kens mos peskecha! Tamsin a dheuth chei diwedhes caglys ha cloppek.

“Tamsin! Ria reva, chîl! Pana gabel! Pandr’wrüg skydnya warnes, môwes? My a wrüg lâwl dhewgh na wrüsso whei dos nes dhe’n teyl! Menjo whei bos fürra!”

“Jedna a’m garas marhoga war hy goon-helhy, ha my a wrüg codha en dor dhorto.”

Thera hei o kerdhes clegys dhort sedha e’n diber, ha’n r’erel a wrüg meur a es nedhy. Peder a dowlas garow ...

“Endelna, whei a venja marhoga!”