Sunday, 3 March 2024

Leverel "intentionally" en Kernôwek

 Fatel era nei leverel "intentionally" en Kernôwek ?

1. dre ~ der entent, 'by intent'. William Jordan a wrüg ûsya hedna, rag sampel, e'n lavar-ma : 

An tas a wrüg der entent, en mesk oll preves a'n bes, formya prev henwys serpent

Rag hedna, eth ellen leverel :

My a'n gwrüg der entent  'I did it intentionally' ha Wrüsta gwil hedna der entent ? 'Did you do that intentionally?" hag E veu terrys der entent 'it was broken intentionally'.

2. a bòrposa pòrpos (optional mutation) 'on purpose', 'purposely'. Eth ellen redya hebma en Bewnans Meriasek:

... ow mones (mos) sür a pòrpos dhe ladra tüs pur gwiryon...

Rag hedna eth ella nei leverel, rag sompel, e veu ledhys der debel pòrpos (optional mutation p > b) 'he was killed intentionally' hag e veu gorrys obma a bòrpos 'it was put here intentionally'.

3. towl 'plan', 'cast', 'intention'. An ger-ma ew vas ewedh. My a wrüg hedna dre dowl 'I did it intentionally'.

4. An geryow bodh 'will'  ha bres 'mind' a ell bos ûsyes ewedh.

ort bodh ow bres (lit. according to the will of my mind) 'by my intention'

ort bodh hy bres 'by her intention'     ort bodh y vres 'by his intention'.

ort = orth ~ worth

Ma, heb mar, maner aral dhe leverel "intentionally" bès a' re-ma a vedh lowr rag an present termyn.

Saturday, 2 March 2024

Perthy co(v) a gan coweth Jôwan Pengilly 1957-2009, gen Neil


Jôwan Pengilly o, heb mar, onan an gwelha clappyers a gan tavas e'n oos-ma. Gen Rod Lyon ha Bernard Deacon ha Jory Ansell, ha gen ken re a era kemeres radn e'n bagas cowsa en Poll, ev a dreylyas tûa an scriforyon dhiwedhes m'alja gawas lavarow vas. E'n vorr-na e wrüg crefhe an tavas cowsys ha disqwedhes dhen fatel alja bos clappyes heb hockya. Gen Rod Lyon arta, Jôwan a scrifas lever bian marthys entîtlys Notes on Spoken Cornish (Dyllansow Truran 1987) lebma veu presentys lavarow tednys an treylyansow a William Rowe ha scriforyon erol a'n keth oos. Jôwan a spenas kensa parth y floholeth en Porth Covrak ken mos dhe Senen lebma'th era y sira, Eric, ow servya vel ynjynor ha lewyader e'n scath-sawya. Dre reson Jôwan dhe spena meur a dermyn gen an bobel coth, ev a dhescas lies ger hengovek ha whedhlow a'n termyn pell dremenys. Rag termyn hir lowr, e lavüryas avel mason meyn bès wòja hedna ev a gavas whel dhe wül avel gwascador panellow* hag owna ayrplaynys en ayrporth Pedn a Wlas. Pa veu kellys ganso an whel-na, e'n bledhednow tewal an governans Thatcher, Jôwan a eth kerdh* dhe Sussex lebma wrüg cawas gweyth aral ganso, saw ena na wrüga trigas pell. E lavaras dhebm fatel o cales cawas pobel a venja clappya ganso, ha fatel era bès üdn coweth da dhodho ena, den dhort Eynda era comparya y davas gen Kernôwek ha desky nebes geryow dhe Jôwan. Pelha, Jôwan a lavaras dhen fatel o loos an mor ena ha bian ha còtt an todnow. E'n gwelha pres, ev a dheth tre dhen bès nag o pell ken wrüg codha clâv gen schitsofrenia. Wòja speis na alja môy lavürya pò mos a-dro e'n pow war y veik-jynn rag clappya Kernôwek. E spenas lies bledhen e'n chei en Newlyn/Lûlyn gen y dhama, Dolly, ha y labrador Ted rag own mos mes. Pa wrüg merwel dhort shora a'n g/colon en mis Me, 2009, hanter nakevys gen brâssa radn an Gernôwegoryon, tho bès dewdhek bloodh ha dewgens (52). Tho diwedh trûedhek dhe neb a dalvia bos acontys Kernowegor a bris.

Geryow ha notednow: lewyader coxswain, helmsman; gwascador panellow panel beater; The -dh in kerdh (yn kerdh) 'away' is silent in KB.